15 JANUARI 2020 DOOR WIN BÜCK
'Ontbijt met non-dualiteit' van Paul van der Sterren
Wederom een boekbespreking. Dat is niet gepland, maar dient zich de laatste tijd steeds aan. Dit keer het nieuwste boek van Paul van der Sterren, dat als subtitel draagt '64 licht onverteerbare brokken'. Paul was vroeger schaakgrootmeester en werd in 2012 ook bekend met zijn eerste boek over nondualiteit 'Verlichting in een lege verpakking'. Daarin noemde hij ook Hein Thijssen als een inspiratiebron. Over 'Leeg en bevrijd' schreef hij mij in een correspondentie: 'Ik vond het boek geweldig, heb het wel vijf keer gelezen…..Mijn schaakautobiografie 'Zwart op wit' heb ik de ondertitel 'Verslag van een schakersleven' meegegeven. Dat was een bescheiden, maar rechtstreekse verwijzing naar Hein's eerste boek ('Leeg en bevrijd. Verslag van een mensenleven',WB), waar ik zo van onder de indruk was'.
Het getal 64 uit de subtitel verwijst naar de 64 velden van het schaakbord. Het decor en strijdtoneel van het schaakspel waar de contrastwerking, net als in het grote leven, zichtbaar is ('Wit aan zet, zwart aan zet. Ik speel beter dan jij, jij speelt beter dan ik', p.12). Trouwens, ook de hexagrammen ('Figuren' of 'Beelden') van het oeroude Chinese orakel/wijsheidsboek de I Tjing zijn 64 in aantal. Ook zij bevatten alle mogelijke situaties van het menselijke toneel.
Paul slaagt er in om in zijn mooie en handzame boekje waardevolle en voedzame vitamientjes te serveren, in de vorm van korte teksten, die soms de sfeer van poëzie ademen. Als lezer word je uitgedaagd om voorbij en achter de woorden te lezen, de rede en de logica niet als stoorzenders te laten fungeren, en om paradoxen te verdragen. In de verbijstering die dan opkomt wordt de deur opengegooid voor de eenvoud voorbij alle problemen en het antwoord voorbij alle vragen. In die stilte kan zelfs het gemeenschappelijke tussen een blauw rondje en een rood vierkant (p.76) gezien worden.
De nodige humor, relativering en ogenschijnlijke wartaal zorgen hier en daar voor echte pareltjes. 'Alles is in essentie enkel de waarneembaarheid van Niets', 'Bewustzijn verschijnt en maakt er een spelletje van', 'Ik zie jou. Drie woorden voor wat één is'. Als een rode draad loopt de relatie tussen Ik Ben en ik ben door het boekje.
Paul toont zich een ware mysticus, ook al zal hij dat zelf niet graag beamen. Aan dat soort beschrijvingen heeft hij een broertje (of een zusje, zou hij zeggen) dood. Hij zal zich wellicht beter thuis voelen bij de beschrijving van een onverbeterlijke grapjas (p.60) of een losgeraakte stoeptegel (p.75), maar dan eentje die nooit meer in het gareel zal worden geslagen.
Een heerlijk boekje om bij je te dragen, op je nachtkastje te hebben liggen, of anderszins regelmatig in te kijken.
Paul van der Sterren. Ontbijt met non-dualiteit. 64 licht verteerbare brokken. Brave New Books, 2019. 98 pagina's, 16 euro.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten