Advaita Nederland (Non-dualiteit)
Praten over Advaita, Boeddhisme en Non-dualiteit
Populaire berichten
-
Start binnenkort met afleveringen plaatsen. Start vanaf 26 september 2021. Klik hier voor de afleveringen
-
In de oorlog en concentratiekamp je helderheid en inzichten hebben en krijgen. Bijzonder. Etty Hillesum Citaten Van Etty zijn vele citat...
woensdag 28 augustus 2024
maandag 19 augustus 2024
All you have to do is get quiet for a moment."~ Leonard Cohen
dinsdag 30 juli 2024
At the dock at dawn - Karma, Wouter van Oord
zaterdag 27 juli 2024
vrijdag 19 juli 2024
Maak van mijn hart brandhaard van liefdesvuur✨الهی به مستان جام شهود✨
woensdag 17 juli 2024
Lopend over water, onaangetast door welke emotie of pijn dan ook (Jodis Vincken)
Moonchild ... (Wouter van Oord)
zondag 14 juli 2024
Een wandeling in de buurt
vrijdag 21 juni 2024
Memphis Depay en de Ghanese en Christelijke connectie.
maandag 17 juni 2024
Neither I am me, nor You are You (Rumi)
zondag 16 juni 2024
Gravity is love (About Nisargadatta) door Wouter van Oord
woensdag 12 juni 2024
Omarm het onvolmaakte (Ovanti)
donderdag 6 juni 2024
Interview met Jim Newman door Patrick Kicken. Niets nieuw, niets oud.
maandag 3 juni 2024
Wedergeboorte... (Guy Dubois)
Wedergeboorte? Een misleidend begrip
In het boeddhisme wordt de term ‘wedergeboorte’ (Pali: punabbhava, waarbij ‘puna’ opnieuw betekent en ‘bhava’ worden of ontstaan) gebruikt om het proces te beschrijven waarbij een stroom van bewustzijn (Pali: vinnanasota) van het ene leven naar het andere overgaat. Het begrip ‘wedergeboorte’ kan echter verwarrend en misleidend zijn, omdat het suggereert dat er iets permanents en onveranderlijks opnieuw geboren wordt, zoals een ‘ziel’ of ‘zelf’.
Een nauwkeurigere manier om het boeddhistische begrip van wedergeboorte te beschrijven, is het te beschouwen als een continuüm van bewustzijn of, nog beter, als een proces van oorzakelijke verbanden die van het ene leven naar het andere overgaan. In de Pali-canon, bijvoorbeeld in de Assu Sutta (Samyutta Nikaya 12.61), wordt de metafoor van een kaarsvlam gebruikt om dit proces uit te leggen: wanneer je een kaars aansteekt aan een andere kaars, wordt de vlam doorgegeven, maar het is niet dezelfde vlam die verder brandt. Op dezelfde manier wordt bewustzijn doorgegeven zonder dat er een permanente entiteit is die de overgang maakt.
Volgens de leer van de Boeddha is er geen permanent, onveranderlijk ‘zelf’ of ‘ziel’ die door verschillende levens heen reist. In plaats daarvan wordt een mens gezien als een verzameling van vijf aggregaten of componenten (Pali: khandhas): materie, waarneming, gewaarwordingen, mentale formaties en bewustzijn. Deze khandhas zijn voortdurend in verandering en onderhevig aan oorzakelijke verbanden.
Om geen valse verwachtingen te creëren, is het dus beter om ‘wedergeboorte’ te begrijpen als een stroom van bewustzijn (Pali: vinnanasota). Dit is geen enkelvoudige, permanente entiteit die overgaat, maar een continuüm van momenten van bewustzijn die elkaar opvolgen, beïnvloed door oorzaken en voorwaarden. Wanneer een persoon sterft (‘wanneer de khandhas uit elkaar vallen’), gaat deze bewustzijnsstroom verder in een nieuw bestaan, afhankelijk van het opgebouwde kamma.
De leer van afhankelijk ontstaan (Pali: paticca-samuppada) beschrijft hoe fenomenen ontstaan in afhankelijkheid van oorzakelijke verbanden. Dit geldt ook voor de stroom van bewustzijn die van het ene leven naar het andere gaat. Wedergeboorte is niet het resultaat van een permanente ‘ziel’ die verhuist, maar van een complex netwerk van oorzakelijke verbanden die leiden tot nieuwe manifestaties van bewustzijn.
Het uiteindelijke doel van de boeddhistische praktijk is om nibbana te bereiken, wat betekent dat de dhammanuvatti bevrijd wordt van het continuüm van wedergeboorte. Concreet betekent dit dat de beoefenaar ‘uitdooft’. ‘Uitdoven’ betekent dat hij geen sankhara’s (conditioneringen of mentale formaties) meer produceert die voortkomen uit onwetendheid (Pali: avijja), verlangen (Pali: tanha), en afkeer (Pali: dosa).
Wanneer de dhammanuvatti nibbana bereikt, worden de oorzaken van het voortdurende proces van wedergeboorte—namelijk onwetendheid, verlangen, en afkeer—volledig uitgeroeid. Hierdoor houdt de cyclus van wedergeboorte (Pali: samsara) op. Dit kan vergeleken worden met het uitdoven van de metaforische vlam: wanneer de brandstof (de sankhara’s van onwetendheid, verlangen en afkeer) opraakt, dooft de vlam. In deze zin betekent het bereiken van nibbana dat de beoefenaar geen kammische oorzaken meer creëert die leiden tot een nieuwe geboorte, waardoor er automatisch een einde komt aan het samsarische bestaan.
Nibbana wordt bereikt door inzicht te verkrijgen in de ware aard van de werkelijkheid, het doorbreken van de ketens van kamma en het stoppen van de oorzakelijke verbanden die leiden tot verder bestaan.
Hoewel ‘wedergeboorte’ een gebruikelijke term is in de boeddhistische leer, kan het concept veel beter begrepen worden als een continuüm van bewustzijn of als een proces van oorzakelijke verbanden. Dit benadrukt duidelijk dat er geen permanente entiteit is die herboren wordt, maar eerder een voortdurende stroom van bewustzijnsmomenten die zelf afhankelijk zijn van oorzaken (Pali: hetu’s) en voorwaarden (Pali: paccaya’s).
In de context van Boeddha’s leer kan men zeggen dat elke mentale of fysieke transformatie een vorm van ‘wedergeboorte’ is. Wedergeboorte, of ‘punabbhava’, verwijst niet zozeer naar de overgang van een leven naar een ander na ‘het uiteenvallen van de khandhas’, maar vooral naar de voortdurende processen van verandering en vernieuwing die van moment tot moment plaatsvinden.
In het boeddhistische begrip van anicca (vergankelijkheid) en anatta (niet-zelf), is elk moment een proces van geboorte en dood, van ontstaan en vergaan van mentale en fysieke verschijnselen. Dit betekent dat er een voortdurende stroom van veranderingen en oorzakelijke verbanden is, waarbij elke nieuwe situatie voortkomt uit de vorige. Deze voortdurende stroom kan beschouwd worden als een (oneindige) reeks van hergeboortes op micro- en macroniveau.
Dus, elke significante verandering of transformatie in ons leven, zoals veranderingen in onze gedachten, emoties, gedrag, of zelfs fysieke verschijning, kan opgevat worden als een ‘wedergeboorte’. Elke verandering is een ‘wedergeboorte’. Dit veel bredere perspectief helpt om de dynamische aard van het bestaan te begrijpen en benadrukt de onderlinge verbondenheid van alles met alles, van alle momenten en gebeurtenissen. Van ontstaan en vergaan.
En zo komen we, als vanzelf, terecht bij wat de Boeddha in zijn eerste voordracht (Dhammacakkappavattana Sutta, Samyutta Nikaya 56.11) in het Hertenkamp van Sarnath het Dhamma-oog noemde, ‘het zuivere en onbezoedelde weten’:
‘Yam kinci samudayadhammam sabbam tam nirodhadhamma — Alles wat onderhevig is aan ontstaan, onderhevig is aan vergaan.’
Door deze perspectiefverandering wordt het boeddhistische begrip van ‘wedergeboorte’ ook veel beter in lijn gebracht met de leer van anatta (geen zelf) en paticca-samuppada (afhankelijk ontstaan).
zaterdag 1 juni 2024
Wie is er bang voor het leven?! (Wouter van Oord)
woensdag 29 mei 2024
vrijdag 17 mei 2024
Op weg zijn ...
zondag 14 april 2024
woensdag 10 april 2024
Is er verschil tussen Christendom en Boeddhisme in ontwaken? Mark Valliere
zondag 31 maart 2024
Charles Bukowski, The Last Night of the Earth Poems
Jezus Christus is non-duaal, de musical Jesus Christ Superstar! Luister!
maandag 25 maart 2024
zaterdag 16 maart 2024
De wereld redden ... (Mooji)
zondag 3 maart 2024
Wees vol liefde (Ivo Wantola)
dinsdag 27 februari 2024
Alles draait rond en zweeft maar door (Victor Hooftman)
Dan opeens blijkt dat er helemaal geen IK is, maar dat alles de eenheid in beweging is (Paul Smit)
donderdag 22 februari 2024
Navalny, vrijheid en geluk, in de rechtszaal
maandag 5 februari 2024
Last night I dreamed I was Jesus (Wouter van Oord)
zaterdag 3 februari 2024
De mens is verslaafd aan het idee dat alles ergens toe dient, Bert Keizer, Dagblad Trouw
De mens is verslaafd aan het idee dat alles ergens toe dient
Life is a tale told by an idiot full of sound and fury, signifying nothing. Het leven is een verhaal verteld door een idioot, vol woede en herrie, en het gaat nergens over. Wel wat je noemt een sweeping statement van Shakespeares Macbeth waarin zo'n beetje alles op één hoop wordt geveegd, en weggesmeten.
Wel lekker hoor, overzichtelijke aforismen die de hele wereld in een heupzwaai nemen. Hier nog een, van Alberto Savinio (de jongere broer van Giorgio de Chirico, zegt Wiki): 'Beschaving is een spel, een afleiding, de meest effectieve methode die we hebben om de gedachte aan de dood af te wenden'. Voor 'beschaving' kun je ook 'voetbal', 'poëzie' of 'kanaalzwemmen' invullen. Lijkt me. Want bijna alles helpt tegen de dood. Behalve de dood.
Naast onze sterfelijkheid is er nog iets waar we graag van af willen: toeval. Jacques Monod (biochemicus en wetenschapsfilosoof) schreef hierover: 'Een deel van de antropocentrische illusie is een Heelal met een doel'. Omdat we naar de keuken gaan, een cursus volgen, een opera bijwonen, een rivier omleggen, een gedicht lezen, een kind slaan, een hond africhten, met een doel, denken we dat het Heelal ook bezig is met een missie. Wat voor missie dan? Nou het Heelal kan ons wijzen op de aanwezigheid van God, zoals verwoord in psalm 8: 'Als ik de maan en de sterren zie, wat is de mens, dat U aan hem denkt?' Kan ook de andere kant op volgens Pascal: 'De eeuwige stilte in die oneindige ruimte jaagt mij angst aan'.
Hoe dan ook, wij zijn verslaafd aan het idee dat alles ergens toe dient, dat het leven heus wel ergens goed voor is, zoals kunstmest voor landbouw, of haarlak voor tv-optredens. Jacques Monod schreef hierover in zijn boek Chance and necessity: 'Alle godsdiensten, vrijwel alle filosofieën, en zelfs een deel van de wetenschappen zijn een bewijs voor de onvermoeibare en heldhaftige hardnekkigheid waarmee de mensheid wanhopig haar toevalligheid tracht te ontkennen.'
Het idee dat we er ook niet hadden kunnen zijn stopt het mensengeslacht in een laatje dat we als veel te gering ervaren. We flirten wel eens met het idee van onze persoonlijke toevalligheid in grappig bedoelde toespelingen zoals: "Had het maar niet geregend die donderdagmiddag dan waren je nietsvermoedende ouders echt niet thuisgebleven om jou in gang te zetten".
Dit is nog wel te doen, de mogelijkheid dat één geboorte niet zou zijn doorgegaan. Maar dat echt alle andere geboortes van mensachtigen uit hogere primaten net zo goed niet hadden kunnen plaatsvinden is een even ondraaglijke als onbegrijpelijke gedachte. Allereerst omdat in dat geval niemand dit had kunnen constateren. Wie zou tegen wie kunnen zeggen: "Heb je het gehoord? Op aarde? Niet één mens tevoorschijn gekomen uit de primaten."
Niet alleen mensen, nee, al het biologische leven op aarde zou in onze afwezigheid omringd worden door een gedachteloze stilte. Denk aan het geluid van de vallende boom in het diepe woud. Als niet één wezen het hoort, maakt die boom dan wel of geen geluid? Als niemand ooit iets hoorde over planeet aarde is er hier dan wel iets gebeurd?
In zekere zin gebeurde hier dus niks totdat de eerste primaat om zich heen keek met die unieke blik. Wie was dat? Voorbij de neanderthalers wordt de mist al gauw zo dicht dat we nog slechts vage silhouetten zien. We weten niet wat we aan geestelijk leven moeten toeschrijven aan die verre verwanten.
Er lijkt wel een flakkerend lampje (ons soort licht dan) te branden binnen het neanderthalerbrein. Ik lees in Ludovic Slimaks recente boek The Naked Neanderthal dat ze jaagden met speren en vuistbijlen, grote dieren aten, soms elkaar, dat ze geen muziek kenden, ook geen sieraden of iets sierlijks, dat ze mogelijk vuur hadden en iets met hun doden deden, en dat homo sapiens hun op de een of andere manier de das om deed.
Wat als sapiens nooit was komen opdagen? Dan zou niemand er ooit achter gekomen zijn wat zich precies aan het afspelen is op het oppervlak van deze planeet. Is het dan volkomen toevallig dat er leven verscheen? En vervolgens weer toevallig dat wij erachter kwamen dát het verscheen? Hoeveel toeval kan een mens eigenlijk hebben?
dinsdag 30 januari 2024
maandag 29 januari 2024
The Lost satsang, Nisargadatta Maharaj, archival film 1979 (in het Engels ondertiteld)
vrijdag 19 januari 2024
This week (3). Sri Siddharameshwar Maharaj en Eckhart Tolle
maandag 1 januari 2024
5 JAN '24 | 19:30 - 21:30: Continuïteit van ons bewustzijnIn Dialoog: Pim van Lommel & Lama Jigmé Namgyal
vrijdag 22 december 2023
Paramahansa Yogananda, autobiography of a Yogi (and more free books)
maandag 18 december 2023
Iedereen is welkom in het huis van Rumi, geschreven door NAEEDA AURANGZEB (overgenomen uit Dagblad Trouw)
Iedereen is welkom in het huis van Rumi
Dichter interviews
Het nummer Hallelujah van Leonard Cohen is zo vaak gecoverd dat je bijna zou vergeten van wie het origineel eigenlijk is. Voor dit lied en voor veel van zijn andere nummers liet de Canadese zanger en dichter zich inspireren door de poëzie van de dertiende-eeuwse Perzische dichter Jalal al-Din Rumi.
Cohen is niet de enige. Ook Madonna en Beyoncé zijn fan. Van Turkije tot Afghanistan wordt Rumi beschouwd als de dichter des vaderlands en in de VS behoort hij tot de best verkochte dichters. Ook in ons land leven velen met Rumi, zijn dichtregels geven hen inspiratie voor het dagelijks leven.
Deze maand is het 750 jaar geleden dat Rumi overleed in de Turkse stad Konya. De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen houdt aanstaande woensdag een bijeenkomst ter nagedachtenis van deze intellectuele islamitische dichter. Zijn poëzie staat in de traditie van het soefisme, de mystieke kant van de islam. Een van de sprekers bij dit al weken uitverkochte evenement is hoogleraar en Rumi-kenner Ashgar Seyed-Ghorab, lid van de KNAW en hoogleraar Iraanse en Perzische studies aan de Universiteit Utrecht.
Wat is volgens hem het geheim van het succes van Rumi? "Rumi spreekt vanuit het hart", zegt Seyed-Ghorab. "De directe manier waarop hij zijn liefde uitdrukt, is indrukwekkend. De emoties zijn herkenbaar, ongeacht de tijd waarin we leven. Die herkenbaarheid speelt een enorme rol in zijn populariteit. Met de ontkerkelijking neemt de betekenis van religie af, maar een gedicht als 'God zit niet in een huis van klei, vind God in je hart' blijft tot de verbeelding spreken."
Rumi werd in 1207 geboren in Balch, in het huidige Afghanistan. Hij groeide op in een religieus islamitisch gezin en hij werd een van de belangrijkste theologen van zijn tijd. "In de Engelse vertalingen van zijn werk zijn alle verwijzingen naar zijn moslimachtergrond weggelaten", zegt de hoogleraar. "Rumi wordt gepresenteerd als humanist. Voor het succes van zijn werk in het Westen werkt dat goed, iedereen kan zich zo herkennen in zijn woorden."
Rumi werkte lange tijd in Aleppo en Damascus. In de Turkse stad Konya werd hij uiteindelijk een mystieke leraar en begon hij met het organiseren van de zikr-meditatie bijeenkomsten. Tijdens die meditaties ontstond de dans van de draaiende derwisjen: Rumi zelf draaide om zijn as terwijl hij de naam van de allergrootste herhaalde. De dans staat nu op de lijst meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid van de Unesco.
Inaya Zarakhel (30), actrice, danseres en activist
In de geïmproviseerde winkeltjes rondom de graftombe van soefimeester Pir Baba in het noorden van Pakistan staarde de jonge Inaya Zarakhel gebiologeerd naar de glazen armbanden in alle kleuren van de regenboog. "Die armbanden, de gedichten, de muziek, de bezoekjes aan de tombes, het was er altijd", zegt Inaya, die opgroeide in Pakistan en sinds een aantal jaren in Nederland woont. "Maar pas toen ik als transgender onderdeel werd van de hijra-gemeenschap, begon het me te raken."
In Zuid-Azië maken trans vrouwen deel uit van een eeuwenoude besloten gemeenschap. De hijra kennen een geheime taal en eigen rituelen. Het soefisme, de mystieke kant van de islam, neemt een belangrijke plek in in het leven van een hijra. "Ik zocht een thuis, een plek waar ik kon zijn wie ik ben. Transgender zijn is meer dan een fysiek gebeuren, het gaat erom wie of wat je ziel is en waar die naar verlangt. Ik kan niets zijn en toch ook alles, dit is precies wat Rumi en andere soefi leraren predikten."
De hijra-gemeenschap kent veel rituelen die gericht zijn op het vormen van een goed karakter. In het bijzonder is er aandacht voor het begrip nederigheid. "Trots is iets wat je praktiseert, hoe je je kleedt, hoe je loopt, hoe je je gedraagt. Nederigheid kun je ook leren. Voordat het dansen begint, raak je met je vingers de grond aan en je oren. Daarmee zeg je: ik ben niets. Iedereen kijkt weliswaar naar mij, maar ik herinner het ego eraan dat ik in essentie niets ben."
Ze ervaart verschil tussen Pakistan en Nederland: "In het Westen wordt trots gedrag aangemoedigd en nederigheid veroordeeld. We praten hier veel te luid en luisteren nooit echt naar de ander. We onderbreken de ander midden in het gesprek.
"In Pakistan wacht men geduldig en tijdens het wachten buig je je hoofd, je brengt je hand naar je hart. Het is lichaamstaal waarmee je tegen de ander zegt: jij mag er zijn."
Fatma Kaya (54), relatiemanager
In een uitverkocht en besneeuwd stadion in de Turkse stad Konya keek de kersverse studente Fatma Kaya tijdens een reis samen met haar studiegenoten naar een voorstelling van draaiende derwisjen. "Ik had niet zo heel veel met poëzie en ook niet met Rumi", zegt ze. "Er moest een Amerikaanse boekhandel aan te pas komen voordat Rumi mijn aandacht trok. Tijdens een werkreis in de VS viel het me op dat Rumi in iedere boekhandel lag. Ik vroeg me af waarom hij zo populair was en kocht een paar boeken."
Het bleef niet bij die boeken, voor haar verjaardag kreeg ze de Masnawi, het bekendste werk van Rumi dat bestaat uit meer dan 25000 verzen. "Zijn taal raakte me meteen, de zachtheid, de liefde, het oog hebben voor de ander. De islam is het geloof van mijn ouders, op mijn Turkse ID staat vermeld dat ik moslim ben, maar ik was niet bezig met wat wel of niet mag.
"Ik vond het heel mooi om te ontdekken dat Rumi zoveel eeuwen geleden al een islam beschreef waarin liefde stroomt als water, waarin de zachtheid voorop staat. Jij bepaalt zelf hoe jouw relatie met de Almachtige is, jij geeft er zelf vorm aan. De gedichten zijn een liefdesgedicht, van mens tot mens, maar ook van mens tot de Almachtige. Die dubbelheid vind ik mooi. Je wordt uitgenodigd dieper na te denken."
Met het ouder worden verschuiven haar behoeftes. "In deze levensfase vind ik dat er ook aandacht mag zijn voor zelfliefde. Rumi is voor nederigheid, maar dat is wat anders dan jezelf kleiner maken. Die uitnodiging om jezelf te zijn, daar oefen ik meer en meer in. Zelfliefde en zachtheid beoefenen in de wereld waarin we nu leven is uitdagend en daarom slaat de poëzie van Rumi misschien zo aan. We zoeken naar zachtheid, liefde en inspiratie. Wanneer ga je daar naar op zoek? Wanneer je ze het hardst nodig hebt! En dan valt er bij Rumi veel te halen."
Wali Hashimi (50), journalist
Bij zijn vader in Afghanistan zag Wali Hashimi een groot groen boek, met op de kaft een illustratie van twee mannen die elkaar liefdevol aankijken. Tussen hen in stond een glas wijn. "Ik was in de war", zegt Wali. "Wie waren deze twee mannen? En wat deden ze hier op de boekenplank van mijn strikt religieuze Afghaanse vader? Mijn vader vertelde me dat dit Rumi en Shams waren. Hij liet me een kort gedicht voorlezen: 'Allah je bent de opener van ons hart, we zijn naar jou gekomen. Open onze harten.' Mijn liefde voor Rumi was geboren, ook al was ik nog maar een klein jongetje."
Shams was de geliefde leraar van Rumi. Door de ontmoeting met Shams transformeerde Rumi van een dogmatische theoloog naar een mystieke dichter. Wali: "Allah-God, Mohammed en Rumi zijn voor mij een drie-eenheid. Rumi vond zijn inspiratie in de klassieke teksten van de Koran. Deze kant van zijn identiteit ontkennen, enkel omdat het je niet bevalt, is door een gekleurde filter kijken.
"Rumi pleitte voor het 'zuivere kijken'. Met filters voor je ogen zie je de waarheid niet. Zelfs intelligente mensen kijken gekleurd naar de wereld. Beleid wordt gemaakt vanuit die filters. Mensen uitsluiten, dat is een vorm van verdorvenheid. Taal, cultuur, ras, religie, het zijn allemaal filters. Rumi stelde de mens centraal in zijn werk. En dat is wat ook ik probeer in mijn leven."
Wali's werk bracht hem naar verschillende uithoeken van de wereld. "Als ik mensen ontmoet die anders lijken dan ik, ben ik nooit bang. Ik heb geleerd om door alles heen te kijken en de mens te zien. Het bestaan zelf, de aarde, alles staat enerzijds op zichzelf en is anderzijds met elkaar verbonden. Dronkaards, armen, ongeletterden, iedereen is welkom in het huis van Rumi."