Douwe Tiemersma over het dragen van pijn

Pijn

Mensen stellen vragen over ervaringen rond de operatie. Misschien is het nuttig over enkele te schrijven. Vandaag over de pijn.
Regelmatig word je in het ziekenhuis gevraagd de sterkte van je pijn een cijfer te geven van 1 t/m 10. Van 1 tot 6 is die pijn nog dragelijk. Dat betekent dat je een zekere bewustzijnsruimte hebt waarin je de pijn ‘kunt dragen’ en een houding tegenover de pijn kunt innemen. De pijn is dan een ervaren verschijnsel dat zich in je lichamelijke sfeer opdringt en waar je je haast als vanzelf met je aandacht op focust (1). Deze gerichtheid geeft vrijwel altijd lijden, als de pijn aanblijft, omdat ‘ik’ die pijn niet wil.
Dat is ook het geval als je in je bewustzijn afstand neemt van de pijn als lokaal verschijnsel en vaststelt dat je niet die pijn bent (2). De dualiteit van ik en pijn blijft bestaan. Er blijft een weerstand tegen de pijn.
In deze situatie kan er een besef komen van de noodzaak de pijn gelaten te aanvaarden en je neer te leggen bij het onvermijdelijke van de pijn (3). Meestal is dit ook geen definitieve oplossing, omdat er een ik-persoon blijft met een conflict: enerzijds wil ik de pijn niet en anderzijds wil ik dit niet-willen laten wegvallen. Binnen een ik kan dit conflict niet worden opgelost.
Dat kan pas plaatsvinden als de structuur ik-pijn, met alle weerstand, verdwijnt. Vanuit je bewust-zijn kun je je blikveld verruimen in alle richtingen, zodat het pijnverschijnsel een heel betrekkelijk plaatsje in je bewust-zijn krijgt zonder focus. De afstand tussen jezelf en de pijn die er was, is dan grotendeels verdwenen in je grote bewust-zijn. Dat gebeurt volledig, als je je bewustzijnscentrum loslaat (4). Dan is er een overgave aan het grote non-duale geheel.
Uitgaande van je bewust-zijn kan het wegvallen van de afstand ook direct plaatsvinden, als je bewust naar de pijn toegaat, die pijn binnengaat en gaat samenvallen met de kern van pijn (5). Je geeft je dan over aan de pijn. Ik en pijn verdwijnen dan in een non-dualiteit. Zie het interview op de website onder GGZ en non-dualiteit: 'Samenvallen met de pijn'.
Voor zover de pijn ontzettend sterk is, is er geen sprake van een bewust-zijn van waaruit een kiezen van een houding of beweging ten opzichte van de pijn mogelijk is (6). Dat gebeurde bij mij, toen op de intensive care het ‘pijnblok’ niet meer werkte. De pijn kan ondraaglijk zijn, dat wil zeggen, niet te dragen door een persoon, een ik met een zekere bewustzijnsruimte. Het ik wordt overweldigd en weggevaagd. Dan is er alleen nog maar pijn-zijn. Hierbij is er niet de keuze die in de bovenbeschreven situaties wel bestond. Hier zijn keuzevrijheid en weerstand niet aan de orde. Met geweld wordt het ik overrompeld. Over blijft een laag van oneindig zijn, voorafgaande aan die van de ik-persoon, met een kreunen als van een dier. Hierin blijft er het weten van deze vóórtoestand. Dit is een intern basisbewust-zijn dat samenvalt met deze natuurtoestand. Zo is er het interne zijnsweten van een oernon-dualiteit en deze blijkt een oerstilte en oerlicht te zijn. Je droom van ik en pijn gaat zomaar over in een grote, lichte, stille, eigen, bewuste droomloze slaap.
Hevige pijn die je uit de wereld wegslaat, geeft dus een goede mogelijkheid je intern van dat eigen oneindige stille licht en van het absolute waarin die stilte overgaat, bewust te laten worden.
Als dan toch de wereldse situatie terugkeert, kan deze dimensie open blijven ....

* * * * *