Populaire berichten

zondag 1 april 2012

De constructie van ik en wereld door Douwe Tiemersma



In het vorige verslagje stond al iets over de terugkeer van de zintuiglijke wereld na de narcose vanuit de oorsprong die leeg is, maar blijkbaar een onuitputtelijke scheppingspotentie heeft: “Dan is er het besef dat zij [de oorsprong] gekend wordt en daarin zit al heel vaag ‘ik ben me bewust’ en ‘ik ben’, het principe van zijn en bewustzijn zonder vormen. Dat is het begin waarin de vorming van het eigen lichaam, van de wereld, van jezelf in de wereld doorgaat.”
In de helderheid van bewustzijn was die vorming na de narcose stap voor stap duidelijk. Zij vindt plaats vanuit vage pijnen en andere nog niet geïdentificeerde lichamelijke indrukken, uit groteske rondvliegende lichamelijke brokstukken: rug, hand, gezicht … Daaruit ontstaat dan langzamerhand, door samenklontering van de brokstukken, een meer geordend lichaam. Op overeenkomstige wijze en tegelijkertijd ontstaat de wereld die bij dat lichaam hoort, vanuit de brokstukken van lakens, buizen, slangen, muren, enzovoort van de Intensive Care. Dat is een ontzettend uitgebreide constructie, een hele schepping. Met het grootste gedeelte van die constructie heeft de ik-persoon geen doen, want die is een laat product van de schepping. Pas in een vergevorderde samenklontering van lichaam en wereld ontstaat er het verleden van jezelf van de operatie, van voor de operatie, vanuit brokstukken van wat je als biografie oppakt. Het is daarom ook onzin te zeggen dat je ‘mind’ de wereld schept. Dat is teveel eer voor jezelf als mentaal wezen. De schepping is een wonder. Zij ontstaat zomaar, zonder een verklaring te kunnen geven, vanuit het niets. Vanuit de absolute non-dualiteit ontstaat zomaar, via de universele non-dualiteit (de oceanische sfeer), de wereld van ik-bewustzijn en de vormen. Het belangrijke punt is dat je bij grote helderheid kunt vaststellen dat dan toch de non-dualiteit bewaard blijft: ondanks de vorming van lichaam, ik-bewustzijn, gevoel, denken, wereld, heden-verleden-toekomst, blijft de universele ongescheidenheid van zelf en de vormen/kwaliteiten bestaan, blijft de ongescheidenheid van lege oorsprong en schepping bestaan.

Dat de zintuiglijke wereld dan weer als nieuw ontstaat, was ook duidelijk voor de smaak van het eten en drinken. Na een periode van voeding via infuus en sonde was het drinken van gewoon appelsap uit een pakje een openbaring. Die smaak was heel sterk en overheerlijk, omdat hij nieuw was. Hij deed me denken aan de oudejaarsavond lang geleden, in de jaren 50, toen ik voor het eerst bewust appelsap proefde, sterk en overheerlijk, omdat de smaak nieuw was. Zo was het ook bij de vla die ik in het ziekenhuis kreeg. Het was als bij de eerste keer vla uit een fles: heerlijk die volle vanillesmaak. Ik vroeg die vla toen als toetje op mijn verjaardag. Zo was er de smaak van koffie in het ziekenhuis, zoals vroeger: veel te sterk en te bitter, maar lekker als kinderkoffie met veel melk en suiker. Een bijzonder aspect bij het proeven van al die heerlijkheden was dat er steeds in het ogenblik van het genieten alleen maar de smaak was als een oneindige ruimte met het genieten van die smaakkwaliteit (zie Advaita Post 9-10 Je proeft een aardbeienijsje en weg ben je, weg is het ijsje: één smaak).
Het was een bijzondere ervaring dat een vakantie van de smaak de eerste smaakervaringen en smaakwereld zo deed herleven. Van daaruit is het duidelijk dat er een sterke gewenning is aan smaken, dat steeds sterkere smaakprikkels nodig zijn om eenzelfde smaak van eten en drinken te houden, dat daar de voedingsindustrie op inspeelt. Verder is het duidelijk dat het niet nodig is vast te blijven zitten in een opgebouwde en gewende smaakwereld. Door af en toe iets te doen aan vasten, komt de smaakconstructie en het vastzitten daarin aan het licht.
Dat geldt voor alle zintuiglijke aspecten van je wereld. Je kunt door een al of niet gedwongen terugkeer naar een eenvoudiger wereld de eenvoud opnieuw herkennen.
Dan doorbreek je de standaardsituatie waarin alles vanzelfsprekend op een bepaalde wijze aanwezig is, en word je je bewust van het vanzelfsprekende, inclusief je hechtingen. Dat geeft de mogelijkheid vrij te komen van die hechtingen. Zie het voor de zintuiglijke aspecten van je bestaan en wereld, zie het voor alle aspecten, inclusief de meest fundamentele.

Geen opmerkingen: